PrEP là cụm từ viết tắt của Pre-Exposure Prophylaxis trong tiếng anh, tức thị điều trị phòng ngừa trước phơi nhiễm HIV. Đối tượng là người nhiễm HIV/AIDS, vợ hoặc bạn tình người nhiễm HIV, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và nhóm sử dụng ma túy, tất tật các cá nhân chưa bị nhiễm HIV (HIV âm tính), đặc biệt cấp thiết với những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao như những người có nhiều bạn tình, quan hệ không dùng bao cao su, quan hệ với người nhiễm HIV/AIDS, sử dụng bơm kim tiêm chung...
PrEP giúp ngừa lây truyền HIV trong thân bằng cách ngăn trở sự phát triển chất xúc tác sinh vật học (enzim) là chất mà HIV dùng để tạo ra các bản sao virus mới. Nếu sử dụng đúng khuyến cáo, PrEP có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ lây HIV tới 90% và hiện được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyên nên dùng với những trường hợp có nguy cơ lây truyền HIV cao.
Nguồn thuốc PrEP trong năm 2019 - 2020 sẽ được Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cấp phát miễn phí cho các khách hàng nhờ sự tương trợ của Kế hoạch Cứu trợ nguy cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS (PEPFAR). Dự kiến từ nay đến cuối năm 2020, Đại học Y Hà Nội sẽ điều trị PrEP miễn phí trong vòng 12 tháng cho khoảng 1.500 đến 2.000 người.
Bệnh viện cũng sẽ tiến hành đồng thời kế hoạch điều trị đề phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) cho sờ soạng các khách hàng có nhu cầu từ tháng 5 năm 2019.
Những bệnh nhân HIV/AIDS được khám, cấp thuốc ARV từ nguồn Quỹ Bảo hiểm Y tế. Ảnh: Dương Ngọc
Theo bẩm của chương trình kết hợp Liên hợp quốc về HIV/AIDS, dù dịch HIV đã có thiên hướng giảm nhưng vẫn có khoảng 2 triệu người phát hiện nhiễm HIV mới mỗi năm.
Tại Việt Nam, đến hết năm 2018, ước lượng số người nhiễm HIV hiện còn sống là 250.000 dịch thuật vĩnh phúc midtrans người, trong đó hàng năm nhàng nhàng khoảng 10.000 người phát hiện nhiễm HIV mới.
Theo kết quả giám sát tại các tỉnh, đô thị, năm 2018 trong khi tỷ lệ nhiễm HIV ở hầu hết các nhóm có hành vi nguy cơ cao như người nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm có xu hướng giảm nhanh thì tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ dục tình đồng giới, người chuyển giới lại tăng.
Cụ thể, trước đây tỷ lệ nhiễm HIV nhóm nghiện chích ma túy chiếm 29-30% thì nay giảm còn 9-10%, ở nữ giới bán dâm cũng giảm từ 5% xuống 3,4%. Riêng tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ đồng giới tăng cao, từ 7,4% năm 2016 lên 11,4% năm 2018.
Theo ước lượng, cả nước có khoảng 174.000 nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) trong độ tuổi 15-49 và riêng Hà Nội có tới hơn 30.000 MSM (chiếm khoảng 17,5% số MSM cả nước).
Với mục tiêu hướng tới không còn người nhiễm HIV năm 2030, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo bên cạnh các biện pháp can thiệp giúp giảm tỷ lệ lây HIV đối với những người nhiễm HIV, thì điều trị phòng ngừa trước phơi nhiễm là một biện pháp can thiệp có hiệu quả nhất để ngừa lây truyền HIV cho nhóm nguy cơ cao như MSM, người chuyển giới nữ, người tiêm chích ma túy, vợ/chồng/bạn tình của người nhiễm HIV.
hiện thời, dịch vụ điều trị ngừa trước phơi nhiễm là một phần trong chiến lược phòng ngừa HIV toàn diện, bao gồm cả việc sử dụng bao cao su.
Năm 2016, PrEP được thí nghiệm trước nhất tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Năm 2018, Bộ Y tế đã phê chuẩn kế hoạch triển khai ngừa trước phơi nhiễm HIV giai đoạn 2018-2020. giai đoạn mở rộng PrEP 2018-2020, thuốc kháng HIV cho điều trị PrEP được cung cấp miễn phí. Đây là thời cơ và điều kiện tiện lợi để nhóm có nguy cơ cao được dễ dàng tiếp cận dịch vụ phòng ngừa với uổng thấp và hiệu quả cao.
Trong tuổi mở rộng hiện giờ, Cục Phòng, chống HIV/AIDS phối hợp với các dự án/tổ chức triển khai dịch vụ PrEP tại 11 tỉnh, đô thị là Hà Nội, Hải phòng, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Tây Ninh và Tiền Giang với 43 cơ sở y tế tư nhân và nhà nước. bây chừ, hơn 2.000 người dùng dịch vụ PrEP.
Hà Nội là đơn vi tiên phong khai triển thử nghiệm PrEP từ năm 2016. Phòng khám đa khoa số 3-Trung tâm Y tế Đống Đa là 1 trong 8 cơ sở y tế tại Hà Nội triển khai dịch vụ này trong năm 2019.
Lê Tùng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét