Nguyên liệu bí hiểm giúp các công trình cổ của Trung Quốc trường tồn với thời kì: hổ lốn cơm nếp, đường và máu
Thật ra chỉ là máu của động vật thôi, thí dụ như huyết heo, và nó cũng không được dùng phổ quát lắm. Nguyên liệu nòng cốt nhất là cơm nếp. Nhờ có chất kết dính siêu bền, khó thấm nước này mà "bê tông Trung Quốc" ngày xưa mới nức tiếng là "sinh học" nhất trong thế giới ngày nay.
vật liệu sẵn có từ đất nước thuần nông
Từ lâu, giới nghiên cứu đã bị những bức tường cổ của Trung Quốc vấn. Không như kim tự tháp Ai Cập nức danh với những khối đá to lớn nặng hàng tấn, các tường thành của Trung Hoa đều được xây dựng bằng những gạch đá nhỏ và trộn cùng vữa.
Thế nhưng chúng vẫn bất chấp sự bào mòn của thời gian, sừng sững cho đến tận hiện.
Vào năm 2010, vì tò mò muốn biết Tường thành Nam Kinh, tuyến phòng ngự trước hết của nhà Minh (1368 – 1644) được gắn kết bởi chất liệu gì, các nhà khoa học đã cạo một ít vữa đem đi phân tích.
cựu, Tường thành Nam Kinh nức danh là vững chắc. Công trình có chiều dài lên tới hơn 35km, được xây bằng khoảng 350 triệu viên gạch. Dẫu 600 năm đã trôi qua, phần nhiều tường thành này vẫn trong tình trạng chắc chắn.
Sau khi tiến hành phân tách, các nhà nghiên cứu bất thần nhận thấy, hóa ra nguyên liệu bí ẩn tạo nên loại vữa siêu bền ấy lại chính là cơm nếp.
Nhiều công trình tại Trung Quốc được xây đựng bằng vữa chứa cơm nếp
Như đã biết, nền văn minh Trung Quốc bắt nguồn từ ven bờ hai con sông lớn là Hoàng Hà và Trường Giang, cốt tử dựa vào nông nghiệp. Thế nên ngay từ thuở hồng hoang, lúa gạo đã là thứ hết sức thân thuộc.
phổ biến dọc theo chiều dài lịch sử
Kỳ thực, việc phát hiện chất liệu chính của vữa Tường thành Nam Kinh không hẳn là quá ngạc nhiên. Từ thuở xa xưa, người Trung Quốc đã có nếp dùng cơm nếp để làm vữa. Dọc theo chiều dài lịch sử, trên khắp nhà nước đều có những nhà cửa, thành trì, đền chùa, lăng mộ được xây bằng gạch, đá và vữa cơm nếp.
Chuyện trộn vữa cơm nếp cũng khá đơn giản. đầu tiên là nấu xôi, sau đó đem trộn với cát và vôi tôi, thế là đã có hổ lốn "bê tông" vừa kết dính tốt vừa bền, khó thấm nước.
Để tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về lịch sử dùng vữa cơm nếp, hai nhà nghiên cứu người Trung Quốc là Jiajia Li và Bingjian Zhang đã bỏ ra hẳn 6 năm đi khắp giang san. Họ thu thập được tổng cộng 378 mẫu vữa cổ từ 159 địa điểm khác nhau, có niên đại từ thời Nhà Hạ (2300 - 1900 trước Công nguyên) cho đến tận cuối triều đại Nhà Thanh (1644 - 1911).
Qua phân tích và thể nghiệm hóa học, hai nhà nghiên cứu này phát hiện, có đến 219 mẫu vữa từ 96 địa điểm là có chứa thành phần chất hữu cơ. Chúng bao gồm tinh bột, protein và máu. Ngoài ra còn có cả đường nâu và dầu.
Siêu dai sức, chắc chắn và không thấm nước
Không rõ công thức vữa cơm nếp được khai sinh vào năm nào, nhưng ít nhất cũng có thể kiên cố chúng được sử dụng phổ quát kể từ thời Nhà Đường (816-907). Sau đó cực thịnh vào thời Nhà Tống (960 – 1279) và Nhà Minh.
Điểm đặc trưng của nhà cơm dịch thuật biên hòa, đồng nai nếp là chúng cực ít amyloza (một trong hai thành phần cấu tạo nên tinh bột, dễ bị hòa tan trong nước), nhưng lại hết sức giàu amylopectin (song hành với Amyloza, rất khó bị hòa tan trong nước). Chính vì quá nhiều amylopectin, chúng mới có đặc tính đầu hàng, dai sức.
Khi cơm nếp được đem trộn chung với vôi tôi, chúng sẽ khiến cho hẩu lốn vữa trở nên bền chắc, có thể chịu được sức ép cao. Thêm vào đó là vì amylopectin rất khó bị hòa tan, nên loại vữa nửa thực phẩm này còn chống nước tốt.
vật liệu phụ trợ - đường và máu
Trong số 159 địa điểm được Jiajia Li và Bingjian Zhang khảo sát, có 5 nơi sở hữu vữa máu, trong đó có một đoạn của Vạn Lý Trường Thành, ở Diên Khánh. Nghe đến việc lấy máu trộn vữa xây tường có vẻ rùng mình , nhưng đó thật ra chỉ là máu động vật thôi.
Loài vật thường bị ép "hiến máu" là lợn. Theo một nghiên cứu năm 2014 thì huyết heo cũng được dùng với mục đích chống thấm. Ngoài nó ra còn có cả đường nâu, dầu tung (ép từ hạt cây trẩu trơn) và lòng trắng trứng.
Máu động vật, đường nâu, tròng trắng trứng được dùng nhằm gia cố khả năng chống thấm
Riêng với tròng trắng trứng thì ngoài mục đích gia cố khả năng chống thấm, người ta còn trộn chúng vào vữa để hổ lốn trơn mượt hơn.
thích là dù vữa Trung Quốc cổ chỉ toàn bằng những vật liệu đơn giản, sẵn có, nhưng lại siêu bền. Vào năm 1604, đô thị Tuyền Châu từng phải trải qua một trận địa chấn mạnh những 7,5 độ richter. Thế nhưng nhiều đền chùa, bảo tháp và cầu tại đây lại chẳng hề gì.
Chính nhờ hỗn tạp vữa có chứa gạo nếp, các kiến trúc cổ của Trung Quốc mới bền bỉ trước thời kì
Ngay cả trong thế giới ngày nay, vữa gạo nếp cũng vẫn được dùng để tu sửa, tôn tạo các di tích cũ. Rất có thể là sớm thôi, vật liệu này sẽ còn vượt biên giới Trung Quốc, tìm đến các di tích lịch sử của các giang sơn khác mà diễn tả công năng xuất sắc của mình.
Tham khảo Atlas Obscura
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét